نگاهی به حقوق مسلم و غیر قابل انکار متهم در فرآیند آیین دادرسی کیفری

در این مقاله قصد دارم شما را با مختصری از حقوق دادرسی در مورد متهم آگاه سازم .

تقریبا در تمام نظام قضایی دنیا مقرراتی وضع شده است به نام آیین دادرسی . تعقیب اشخاص ، تحقیق ، دفاع ، کیفرخواست، صدور حکم و اعتراض به آن و نهایتا اجرای احکام کیفری تماما  متبوع قانون آیین دادرسی کیفری است . تخلف از این قانون  ممکن است علاوه بر مجازات انتظامی برای ضابطین و قضات دادگستری مشمول کیفرشخص  متخلف شود .

از جمله حقوقی که یک متهم داردطبق احکام دادرسی کیفری  به شرح ذیل است :

۱- حق داشتن وکیل در تمام مراحل دادرسی.

قاضی مکلف است پیش از احضار متهم در برگ احضار به او یادآوری کند که با وکیلش حاضر شود لذا اگر در برگ احضاریه این حق عنوان نشود تخلف انتظامی است.

۲- احضار اشخاص به عنوان مطلع و سپس اقدام به تفهیم اتهام تخلف است و این استنطاق اثر قانونی ندارد .

۳- تحت نظر قرارداد متهم بیش از ۲۴ ساعت توسط هر ارگان و نهاد ی جرم است و قابل تعقیب کیفری .

در حقیقت باید متهم را پس از ۲۴ ساعت تحت نظر قراردادن به مرجع قضایی اعزام تا تعیین تکلیف شود در غیر اینصورت بازداشت غیر قانونی محسوب میشود.

۴- در طول تحت نظر متهم حق دسترسی به وکیل دارد.

۵- پس از صدور قرار کفالت یا وثیقه و بازداشت  باید یک نسخه قرار به متهم ابلاغ شود مگر اینکه متهم اعلام کند که نیاز ندارد.

۶- پس از صدور قرارهای کفالت و وثیقه و بازداشت متهم حق اعتراض به قرارها را دارد .

۷- پس از صدور قرار کفالت یا وثیقه به مجرد مهیا شدن وثیقه یا حضور کفیلی که ملائت دارد قاضی موظف است فورا متهم را آزاد کند در غیر اینصورت بازداشت او غیر قانونیست .

۸- متهم باسواد باید خودش پاسخ سوالات را بنویسد نه بازپرس مگر اینکه به صراحت اعلام کند که بازپرس می تواند به جایش پاسخ ها را بنویسد .

۹- پس از صدور قرار منجر به بازداشت یا قرار بازداشت قاضی نمی تواند متهم را به جای زندان یا بازداشتگاهای تحت نظر سازمان زندان‌ها متهم را در بازداشتگاه پلیس و غیر متعارف با عنوان تحقیق و بازجویی فنی بازداشت کند.

۱۰ – چنانچه پرونده جهت مطالعه در اختیار متهم یا وکیل او قرار نگیرد باید قرار عدم دسترسی فورا صادرو به آنها ابلاغ تا ظرف سه روز اعتراض تسلیم دادگاه شود .

امید دارابی وکیل دادگستری

عضو کانون وکلای مرکز

عضو International bar Association

عضو American bar Association

عضو ICC